JEOLOJİ Mühendisleri Odası Edirne temsilcisi ve jeoloji mühendisi Can Yılmaz, İstanbul dahil geniş bölgeyi kapsayan Kuzey Anadolu fay hattının 250 yıllık tekerrür dönemini tamamladığını belirterek, depreme hazırlık yapılması gerektiğini söyledi. her gün, her saniye. Olası bir İstanbul depreminde Trakya’daki illerin önemli ölçüde etkileneceğini ifade eden Yılmaz, “Kahramanmaraş’ta bir depremde 300 kilometre uzaklıktaki Diyarbakır’da bir bina yıkılabilir. Bu da bunun etkilerinin olmaması gerektiği anlamına geliyor. Çok yakın sayılıyor. Yıkıcı etkilerin fiilen 200 kilometreye kadar etki ettiği görülüyor. Bunun Edirne ve Trakya bölgesini ciddi şekilde etkileyeceği görülüyor” dedi.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Edirne temsilcisi Can Yılmaz, Doğu Anadolu fay hattı olarak nitelendirilen ve merkezi Kahramanmaraş olan bölgede 10 ili etkileyen depremi değerlendirdi. Söz konusu fay sınırının İstanbul’un yer aldığı Kuzey Anadolu fay hattını etkilemesinin beklenmediğini belirten Yılmaz, depremin yıkıcı gücüne dikkat çekti. Kuzey Anadolu fay hattının 250 yıllık tekrar süresini tamamladığını kaydeden Yılmaz, olası bir İstanbul depreminde Trakya’daki illerin de önemli ölçüde etkileneceğine işaret etti. Yılmaz, “Doğu Anadolu fay hattı olarak nitelendirilen fayın bulunduğu bölgede deprem meydana geldi. Bu bölgede oluşan fayın Kuzey Anadolu fay hattına etki etmesini beklemiyoruz.” Şu anda özellikle Kuzey Anadolu fay hattında daha büyük İstanbul depremi olarak nitelendirilen bir deprem bekliyoruz” dedi.
‘KUZEY ANADOLU FAYI 250 YILLIK TEKRAR DÖNEMİNİ DOLDURDU’
Her fayın kendine has bir yapısı olduğunu söyleyen Yılmaz, “Her fayın kendine has bir yapısı vardır ve kırıldığı noktalar vardır. Bu kırılma noktalarında bir süre sonra bir güç birikimi olduğu aşikardır. Belirlenen bir süreç vardır. Kuzey Anadolu fay hattında 250 yılda bir tekrarlama periyodu olarak artık bu süreç tamamlandı 250 yıl denilince tam süre dolmuş ve sallanma yaşanacak gibi düşünülmese de artık süreci doldurduğu düşünülüyor ve tamamlandı. Bu her an olabilir, şimdi de olabilir. O yüzden buna hazırlıklı olmamız gerekiyor. Bu elektrik boşalması sırasında önemli. Etkisi olur” dedi.
‘YAPILAN İŞLER SAYISI 7’NİN ÜZERİNDE OLACAK’
Kırılması beklenen fay üzerindeki enerji boşalımlarının etki edeceği enerjilere göre değiştiğini kaydeden Yılmaz, “Bu konuda yapılan çalışmalarda 7.2 ile 7.8 arasında değişeceği yönünde değerlendirmeler var. Bunlar hep değişecek. yapılan çalışmalar sonucunda sürekli güncellenmekte ancak 7 nin üzerinde olacağı yapılan çalışmalarda görülmüştür.
Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu ve yerleşimlerin doğru olarak konumlandırılması gerektiğini belirten Yılmaz, “Yerleşim yerlerimizi gerçek yerlere yerleştirmeliyiz. öncelikle yerleşime uygun alanları tercih edeceğiz.Parametreleri çok iyi analiz etmemiz gerekiyor ve depreme olan mesafelerimiz daha değerli.Türkiye’de 18 il maalesef deprem kuşağının üzerinde yani fay hattı geçiyor ve bunlar diri faylar MTA’nın 2013’te yayınladığı canlı fay haritası var. Bunlar değerli vakalar.” Bunlar herkesin, herkesin bizzat açıp bakıp nereye gittiklerini anlayabileceği haritalar. Bunlarla ilgili gerekli çalışmaları aslında Elazığ depreminden sonra tarif etmiştik. Buna göre bir yasa bekliyorduk. Maalesef bu da olmadı” dedi.
‘DAYANIKLI ZEMİNLERE DAYANIKLI BİNALAR YAPILMALI’
Binaların özellikle alüvyon zeminlere konumlandırılmasının pek tercih edilmediğini vurgulayan Yılmaz, “Buraya baktığımızda yerleşim yerlerinin alüvyon zeminlerde, damar yapısı nedeniyle yer altı su seviyesinin yüksek olduğu kesimlerde olmasını tercih etmiyoruz. Çünkü bu bölgelerde sarsıntı en şiddetli hissedilir ve daha uzun zaman alır.Kayalık bölgelerde bu sürecin etkisinin daha az olduğu ve daha kısa sürede gerçekleştiği bilinmektedir ancak bunların onları etkilemeyeceğini doğrudan söyleyemeyiz. deprem olduğunda etkisi farklı olacağı için daha iyi veya çok daha kötü olacaklarını, bunları kat haline getirip kullanılabilecek bir yapı oluşturmamız gerekiyor” dedi.
‘TRAKYA’DA CİDDİ ETKİSİ VAR’
İstanbul’da 7’den fazla olası deprem olması durumunda Trakya’nın da etkileneceğini vurgulayan Yılmaz, “Trakya’da bir İstanbul depremine en uzak nokta olarak Edirne merkezini gördüğümüzde 180 kilometrelik bir mesafesi var. , o da aslında iyi bir emsal teşkil ediyor.Kahramanmaraş’ta bir depremde 300 kilometre uzaklıktaki Diyarbakır’da bir bina yıkılabilir.Yani bunun etkilerini çok yakın düşünmemek gerekiyor.Yıkıcı olduğu görülüyor. Etkileri fiilen 200 kilometreye kadar etki ediyor. Bunun şu anda Edirne ve Trakya bölgesini önemli ölçüde etkilediği görülüyor.Hem önceki depremlerde hem de 1912 Mürefte depreminde çok önemli hasarların olduğu kayıtlarda görülüyor. O dönemde tek katlı ve 2 katlı binalar olmasına rağmen can kaybının olduğu ve çok sayıda yapının hasar gördüğü görülüyor.”
Her günün her saniyesi deprem olacakmış gibi hazırlanmak gerektiğini belirten Yılmaz, “Aslında burası sadece Kuzey Anadolu fay sınırı değil. Sadece bakarak konuşmamak lazım. içerisinde birçok sistem var.kuzey anadolu fay sınırı,doğu anadolu fay sınırı,ege’de horst ve graben sistemleri.bunlar önemli depremler üreten sistemlerdir.her gün,her an,her an olacakmış gibi buna hazırlıklı olmalıyız. 2. Bu depremlerde toplumda neler yapılabileceği, afetlere karşı nasıl davranılması gerektiği öncelikle eğitimlerle verilmeli. Bunlar bir an önce okullarda başlatılmalı ve öğretilmelidir. “İnsanlar jeoloji nedir, deprem nedir, kayaç nedir bilmeli. Böylece daha bilinçli hale gelip nerede, nasıl, ne yaşayacaklarını ve gelecekte nelerle karşılaşacaklarını bilsinler” dedi.
